Plaid Cymru – y fampir!

Plaid Cymru yn y Trysorlys

Dyma ymateb byr i neges gan yr Hogyn o Rachub ar ei flog yntau, lle mae’n dadlau bod angen plaid newydd i frwydro dros yr iaith nawr bod Plaid Cymru wedi dangos nad oes ganddyn nhw lawer o ddiddordeb mewn gwneud hynny.

Y broblem o safbwynt Plaid Cymru wrth iddyn nhw droi cefn ar fod yn blaid yr iaith yw eu bod nhw’n brysur yn troi i mewn i ryw fath o mini-me i’r Blaid Lafur.

Maen nhw’n canolbwyntio eu holl egni ers ethol Leanne Wood ar eu gwneud eu hunain yn fwy ‘etholadwy’ yng Nghymru.

Ond beth mae hynny yn ei olygu mewn gwirionedd yw troi cefn ar y gorffennol a cheisio symud i’r tir y mae’r Blaid Lafur wedi ei feddiannu cyhyd.

Pen draw’r broses yna yw bod gennym ni ddewis rhwng dwy blaid sydd bron a bod yn union yr un fath. Unig fantais Plaid Cymru yn y fath sefyllfa yw nad yw hi’n atebol i blaid ehangach yn Llundain.

Yr economi

Rydw i’n cymeradwyo Leanne Wood am ganolbwyntio ar faterion economaidd - Duw a ŵyr bod angen hynny ar Gymru.

Ond mae’r cynlluniau sydd wedi eu datgelu hyd yn hyn yn gwneud dim ond trafod ffyrdd i ailddosbarthu arian cyhoeddus ymysg y Cymry. Dim gwell na’r Blaid Lafur, felly.

Dyw agwedd y blaid tuag at doriadau Llywodraeth San Steffan ddim yn realistig o gwbl, chwaith. Efallai bod gwrthwynebu pob toriad yn boblogaidd ond dydi o ddim yn gwneud synnwyr economaidd.

Dim ond ymgais ydyw i geisio bod yn debycach i Lafur na Llafur eu hunain, a dyw’r strategaeth ddim i weld wedi gwneud ryw lawer o argraff ar yr undebau llafur hyd yma.

Does dim smic wedi bod gan Leanne am ffyrdd o lacio dibyniaeth y wlad ar arian cyhoeddus, sef beth sydd wir ei angen er mwyn adfer ffyniant economaidd Cymru a sicrhau annibyniaeth yn y pen draw.

Y Fampir - neu Oliver Twist?

Mae yna niche amlwg i Blaid Cymru fel ryw fath o ‘blaid fampir’.

Hynny yw plaid sy’n dadlau bod Cymru yn gwneud yn dda iawn diolch wrth sugno'r farus ar bwrs cyhoeddus  y Trysorlys yn San Steffan, ac sy’n dadlau am gael hyd yn oed mwy o waed o’r coffrau rheini.

Gallai Plaid ddadlau yn hollol ddigywilydd am sleis hwy o’r gacen gan ganolbwyntio’n hunanol ar anghenion Cymru, heb deyrngarwch y Blaid Lafur tuag at weddill Prydain.

Mae'r Blaid Lafur wedi bod yn blaid sy'n rhoi yn hael i Gymru er mwyn sicrhau teyrngarwch y wlad.

Ond gan nad yw Plaid Cymru fyth am fod mewn grym yn San Steffan, ei hunig rôl yw un Oliver Twist-aidd, 'Please sir can I have some more?'

Efallai y byddai yn well petai Plaid Cymru yn rhoi’r gorau i addo ‘annibyniaeth ryw bryd yn y dyfodol’ a chofleidio’r rôl yma.

Wedi’r cyfan, os nad ydyn nhw’n gwneud unrhyw beth o ddifri i symud Cymru tuag at annibyniaeth, beth yw’r pwynt addo’r peth?

Yn ymarferol mae cynlluniau fel ‘Plan C’ a’r ymgyrch i gael rhagor o arian drwy Fformiwla Barnett yn gwneud y gwrthwyneb i hybu'r ymgyrch am annibyniaeth, sef cryfhau dibyniaeth Cymru ar weddill y DU.

Plaid newydd

Rydw i’n cytuno efo Hogyn o Rachub bod angen plaid newydd ar Gymru, ond dydw i ddim yn cytuno mai plaid i’r Cymry Cymraeg yn unig ddylai hi fod.

Mae’r iaith yn fater pwysig i fi a nifer o bobol eraill ond mae’n un o nifer o faterion sy’n bwysig yng Nghymru heddiw.

Dydw i ddim yn mynd i fod eisiau plaid ‘single issue’ sydd heb unrhyw farn ar e.e. iechyd a’r economi yn teyrnasu dros fy etholaeth i.

Oes, mae angen plaid genedlaetholgar newydd ar Gymru, ac un sy’n dadlau yn chwyrn o blaid yr iaith.

Ond mae hefyd angen plaid sy’n fodlon gwneud beth sy’n angenrheidiol yn economaidd er mwyn sicrhau llewyrch ariannol i Gymru, ac yn sgil hynny annibyniaeth.

Mae hynny’n golygu gwario llawer mwy o arian ar bethau sy’n mynd i hybu’r sector breifat yng Nghymru – pethau fel trafnidiaeth, isadeiledd y wlad, datganoli a thorri treth gorfforaethol, torri’n ôl yn helaeth ar y ‘tap coch’ sy’n fwrn ar fusnesau ac yn golygu bod pethau syml fel adeiladu tŷ yng Nghymru yn costio llawer mwy na dros y ffin.

Mae’n rhaid i ni gystadlu efo Lloegr, a de-ddwyrain y wlad honno, yn benodol a gwneud Cymru yn le mor atyniadol i sefydlu busnes a phosib.

Wrth gwrs bydd yr holl wario yna yn golygu bod angen torri mewn mannau eraill - pethau anodd eu torri fel presgripsiynau am ddim, er enghraifft.

Ond dyna ni, dyna’r pris fyddai yn rhai ei dalu os yw cenedlaetholwyr y wlad yma o ddifri ynglŷn â chreu gwlad lewyrchus ac un annibynnol.

O ran yr iaith, yr eironi yn fy marn i yw bod Plaid wedi dechrau troi cefn arni ar yr union adeg mae hi'n mynd yn fwy fwy dderbyniol i boblogaeth ehangach Cymru.

Ydych chi'n cofio'r ymateb chwyrn gan y cyhoedd i dudalen flaen y Western Mail ychydig fisoedd yn ôl? Wel fe wnaeth Plaid ddewis ochri efo'r Mail heddiw. Rhyfedd iawn.