Cwestiynau cyffredin am y Gymraeg

Mae yna erthygl ar Click on Wales heddiw gan ddysgwr sy’n cael trafferth â’r iaith Gymraeg, ac sydd o’r farn mai diffygion yn yr iaith (e.e. treigladau, cenedl enwau, a’r gwahaniaethau rhwng iaith y de a’r gogledd) sy’n gyfrifol am hynny. Fel unrhyw erthygl arall am y Gymraeg yn Saesneg, mae rhywun wedi gadael sylw yn dweud bod yr iaith yn niweidiol ac y dylid ei rhoi hi i lawr fel hen gi sâl (cred sydd wedi bodoli ers o leiaf 1536).

Fel siaradwr iaith gyntaf mae’n anodd i fi werthfawrogi pa mor heriol yw dysgu’r Gymraeg. Wrth gwrs mae rhai o reolau mwyaf dyrys yr iaith yn fwrn arnom ni i gyd weithiau. Ond dydw i ddim yn credu bod yr iaith yn anoddach i’w dysgu a’i hysgrifennu a’i siarad na’r Saesneg; efallai mai’r gwahaniaeth pennaf yw bod pobol yn fwy parod i ddweud y drefn wrth bobol sy’n gwneud camgymeriadau wrth ysgrifennu yn y Gymraeg, tra nad oes neb yn poeni ryw lawer am hyn yn Saesneg.

Fel yr ydw i eisoes wedi sôn fan hyn, dydw i ddim yn credu y dylid beirniadu pobol sy’n gwneud sylwadau cas am y Gymraeg. Efallai na ddylen nhw fod mor barod i ddweud eu dweud am bynciau nad ydyn nhw’n gwybod dim oll amdanynt (rydw i'n cyfeirio at y sylw ar waelod yr erthygl, nid y dysgwr, fan hyn), ond rydyn ni i gyd yn euog o hynny. Ond ein cyfrifoldeb ni, fel 'arbenigwyr' ar y pwnc, yw cywiro eu camsyniadau nhw mewn modd adeiladol.

Ond rydw i hefyd yn laru ar ysgrifennu’r un heb atebion i negeseuon gan bobol ar y we sy’n feirniadol o’r iaith.

Y syniad sydd gen i yw creu ryw fath o wefan ‘Welsh language FAQ’ neu rywbeth fyddai yn cynnwys ymatebion i bob un o’r prif osodiadau neu gwestiynau ynglŷn â’r iaith Gymraeg. Wedyn, bob tro y mae rhywun yn lladd ar yr iaith, byddai modd rhoi dolen uniongyrchol i’r adran dan sylw neu gopïo a gludo'r ateb perthnasol.

Wrth gwrs, byddai rhai yn ystyried bodolaeth gwefan o’r fath yn brawf pellach ein bod ni’n hynod amddiffynnol o’r iaith ac felly ei bod hi ar fin marw. Ond o ystyried ein bod ni’n lleiafrif yn ein gwlad ein hunain, a bod bodolaeth yr iaith yn dibynnu i raddau helaeth ar ewyllys da'r di-Gymraeg, dw i’n credu y byddai gwefan o'r fath yn werth chweil.

(P.S. dw ‘n ymwybodol bod yna lot o drafod syniadau wedi bod ar y wefan yma yn ddiweddar, ac ychydig bach iawn o wireddu syniadau! Unwaith yr ydw i’n gorffen prosiect arall dw i’n gweithio arno ar hyn o bryd dw i’n addo bwrw ati!)