Paradocs annibyniaeth i Gymru

Owain ar gefn ei geffyl

Fel yr ydw i wedi ei ddweud o’r blaen rydw i o blaid annibyniaeth i Gymru. Ond petai annibyniaeth yn cael ei gynnig ar blât i Gymru yfory dw i’n credu mai dim ond y cenedlaetholwr mwyaf eithafol fyddai yn derbyn. Mae balchder cenedlaethol yn un peth, ond gwir genedlaetholdeb ydi bod eisiau’r gorau i dy gydwladwr. A dyw Cymru, ar hyn o bryd, ddim yn barod ar gyfer annibyniaeth.

Ond parod neu beidio, mae’n bosib y bydd Cymru yn wynebu’r dewis tyngedfennol hwnnw o fewn y degawdau nesaf. Os yw’r Alban yn pleidleisio o blaid annibyniaeth bydd rhaid i ni benderfynu beth fydd ein perthynas tymor hir ni â Lloegr o hynny ymlaen - ploryn di-nod ar ben-ôl gwlad llawer mwy, neu geisio sefyll ar ein traed ein hunain. Dyna pam mae’n bwysig i’r rheini sy’n crefu am annibyniaeth roi’r gorau i freuddwydio am ryw Dír na nÓg a dechrau ystyried y realiti - fel y mae hanes yr Iddewon yn ei ddangos, dyw Gwlad yr Addewid ddim yn fêl a llaeth i gyd.

Mae Cymru yn wlad wahanol iawn i Loegr.  Mae’n fynyddig ar y cyfan tra bod Lloegr yn fflat. Mae’r tywydd yn wahanol iawn. Mae gennym ni ein diwylliant a’n hiaith unigryw ein hunain.

Ond beth fydd wir yn gwthio Cymru tuag at annibyniaeth yw ein bod ni mor wahanol yn wleidyddol. Mae Lloegr, ar y cyfan, yn pleidleisio o blaid y Ceidwadwyr tra ein bod ni, ar y cyfan, yn pleidleisio o blaid Llafur. Fel yn yr Alban, yr arswyd o orfod byw dan reolaeth llywodraeth Geidwadol barhaol fydd yn dylanwadu ar benderfyniad y rhan fwyaf o bobol i bleidleisio o blaid annibyniaeth ai peidio.

(Nid fod y Ceidwadwyr a’r Blaid Lafur fodern mor wahanol â hynny, wrth gwrs. Ond yn yr Alban ac yn y Cymoedd mae’r Ceidwadwyr fel gwenwyn.)

Y broblem yw bod Cymru yn cefnogi’r Blaid Lafur oherwydd ein bod ni mor ddibynnol ar Loegr. Mae canran sylweddol o swyddi Cymru yn y sector gyhoeddus, canran a fyddai yn gwbl anghynaladwy pe bai’r wlad yn annibynnol. Fel yr ydw i wedi ei awgrymu o’r blaen mae angen llacio’r ddibyniaeth yma ar y sector gyhoeddus a chreu mwy o swyddi yn y sector breifat os ydyn ni am sefyll ar ein traed ein hunain.

Yr eironi yw, os yw Cymru am fod yn annibynnol rhaid iddi fod yn debycach i Loegr. Ac er mwyn i hynny ddigwydd rhaid ethol plaid sydd eisiau llacio dibyniaeth y wlad ar y sector gyhoeddus, a gwario’r arian ar hybu’r sector breifat. Hynny yw, byddai yn rhaid ethol y Ceidwadwyr, neu o leiaf ryw fath o fersiwn Cymreig o’r blaid honno. Ond pe bai Cymru yn gwneud hynny fe fyddai’r hollt gwleidyddol rhyngddi hi ni a Lloegr hefyd yn diflannu, a’r brif ddadl o blaid annibyniaeth gydag o.

Dyna’r paradocs. Beth yw’r datrysiad?